Σήμερα περισσότερο από ποτέ, έχουμε ανάγκη μιαν άλλη πολιτική, οικολογική, κοινωνική και οικονομική, από μια νέα ελπίδα.
Αναζητούμε έναν πολιτικό φορέα που να στηρίζει έμπρακτα και δυναμικά τη ζωή και την επιβίωση, την αλληλεγγύη και τα δικαιώματα, τη διαφάνεια και τη δημοκρατία, τη βιωσιμότητα και την ποιότητα ζωής, τα συλλογικά αγαθά και τη δημόσια περιουσία, την προστασία της φύσης και τα δικαιώματα των ζώων, τη δια-γενεακή αλληλεγγύη και την πλανητική συνείδηση, την ανατροπή του καταναλωτικού και αδηφάγου μοντέλου «ανάπτυξης», την οικολογική και αποκεντρωμένη παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, τη στροφή στην πράσινη οικονομία, την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, που επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή.
Χρειαζόμαστε, επιτέλους, πραγματικά δομικές μεταρρυθμίσεις, τον χωρισμό κράτους-εκκλησίας, τη φορολόγηση του πλούτου και της εκκλησιαστικής-μοναστηριακής περιουσίας, τον εκσυγχρονισμό και αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα, τη θεσμική και οικονομική στήριξη της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας, τον έλεγχο και τη συμπίεση των τιμών, τη μείωση της έμμεσης φορολογίας, τη σύγκρουση με τη διαπλοκή και τα καρτέλ, την κατάργηση του ορίου εισόδου στη Βουλή, τη διαφάνεια και την εναλλαγή στις θέσεις ευθύνης, τη συμμετοχική διακυβέρνηση, τη διεύρυνση των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων.
Νιώθουμε έντονα την ανάγκη να ακούσουμε τη φωνή της κοινωνίας, να συνδιαμορφώσουμε με τα κινήματα και την κοινωνία των πολιτών νέα προτάγματα και διεκδικήσεις, να οικοδομήσουμε νέα μέτωπα αλλά και μια παράλληλη κοινωνία.
Παρόλα αυτά, έχουμε να αντιμετωπίσουμε παλιές ρητορικές με νέα ρούχα, κυνισμό και παραίτηση των πολιτών, αδιέξοδους δρόμους και οπισθοδρόμηση σε βασικές κατακτήσεις σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.
Διαισθανόμαστε, λοιπόν, πως ήρθε η στιγμή να αρθρωθεί ένας νέος πολιτικός λόγος, που ταυτόχρονα να εγγυάται ότι δεν θα επαναληφτούν τα ίδια λάθη και αδιέξοδα. Και επιθυμούμε η απογοήτευση να μετατραπεί σε πραγματική δύναμη αλλαγών.
Έτσι, λοιπόν:
- Εκτιμώντας ότι μετά από μια οκταετία μνημονιακών πολιτικών, που βάθαιναν αντί να θεραπεύσουν την πολύπλευρη κρίση της χώρας με κατεστημένες νεοφιλελεύθερες συνταγές, υπάρχει μια πραγματική και θεσμική υποχώρηση στο εισόδημα, το περιβάλλον, τους φυσικούς πόρους και την ποιότητα της ζωής, πάντα με πρόσχημα τη δήθεν επιτακτική ανάγκη για οικονομική μεγέθυνση και αποπληρωμή των δανειστών,
- παρατηρώντας το βάθεμα της κρίσης, της εσωτερικής υποτίμησης, της απορρύθμισης της εργασίας, της ιδιωτικοποίησης βασικών υποδομών ή/και βαριάς φορολογικής επιβάρυνσης, τη μετατροπή της χώρας σε μια μόνιμη «αποικία χρέους», την υποβάθμιση της δημοκρατίας, την έλλειψη εναλλακτικής προοπτικής στο καταστροφικό μοντέλο «ανάπτυξης» που επιβάλουν οι δανειστές, το ξεπούλημα δημόσιας γης, τις δημοπρασίες ακινήτων χρεωμένων συμπολιτών μας με χαμηλά εισοδήματα, το ανθρωπιστικό δράμα μιας κοινωνίας που έχει γονατίσει, τη φτώχεια, την ανεργία ιδιαίτερα μεταξύ των νέων, τη μετανάστευση των πιο παραγωγικών και καταρτισμένων κοινωνικών ομάδων, την αναντιστοιχία των κοινωνικών αιτημάτων με τις υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις,
- διαπιστώνοντας την ενσωμάτωση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ-ΟΠ στις νεοφιλελεύθερες επιταγές των δανειστών, την εγκατάλειψη της διερεύνησης εναλλακτικών προοπτικών, την προσχηματική εκφορά φιλοπεριβαλλοντικού λόγου, με ταυτόχρονη αποδοχή όλων των αντιπεριβαλλοντικών διαστάσεων της «αναπτυξιακής» λαίλαπας των εξορυκτικών, χρηματοπιστωτικών, ενεργειακών, τουριστικών και άλλων πολυεθνικών κολοσσών, που θυμίζουν όλο και περισσότερο τις προηγούμενες κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ-ΝΔ,
- βιώνοντας την οπισθοδρόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τις διακηρύξεις για περιβαλλοντικό και κοινωνικό κεκτημένο προς ένα αυταρχικότερο μόρφωμα ανισότητας, κυριαρχίας των χρηματοπιστωτικών προτεραιοτήτων και εγκατάλειψης της αλληλεγγύης μεταξύ των μελών του, στο οποίο αυξάνονται επικίνδυνα η εθνικιστική και ρατσιστική ρητορεία,
- αντιμετωπίζοντας ένα επικίνδυνο και ρευστό διεθνές πλαίσιο, όπου οι ένοπλες επεμβάσεις τείνουν να αντικαταστήσουν τον διάλογο και την ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων, ενώ παρατηρείται απομάκρυνση από τις αρχές της ανοιχτής κοινωνίας και ενίσχυση του μοντέλου της αυταρχικής διακυβέρνησης, με απολυταρχικούς ηγέτες όπως τους Πούτιν, Τραμπ, Ερντογάν και άλλους, που έλκονται από το αντιδημοκρατικό μοντέλο της Κίνας ή ανοίγουν τον δρόμο για την άνοδο εθνικιστικών και λαϊκιστικών δυνάμεων,
- βλέποντας τα αδιέξοδα της «κυβερνώσας» αριστεράς, που υλοποιεί πολιτικές αντίθετες με τις προεκλογικές της διακηρύξεις και τα οράματα των υποστηρικτών της, χωρίς να στηρίζεται σε σοβαρό πρόγραμμα και αρχές, χωρίς ριζικές αλλαγές στους προσανατολισμούς της πολιτικής, της παραγωγής και της κατανάλωσης, χωρίς κοινωνική δικαιοσύνη, χωρίς δομικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα και οι πολίτες,
- διαπιστώνοντας με απογοήτευση τον κατακερματισμό και την αποσυσπείρωση του χώρου της πολιτικής οικολογίας, μετά και την αρνητική εμπειρία της κυβερνητικής συνεργασίας, την οποία συνεχίζει ένα μικρό πλέον τμήμα του, που έχει απομονωθεί από την κοινωνική του βάση, έχει υποκύψει σε φαινόμενα κυβερνητισμού και κρατικοποίησης του κόμματος και έχει υποχωρήσει από τις αρχές και αξίες των αρχικών του διακηρύξεων,
Εκτιμούμε ότι χρειάζεται μια εντελώς διαφορετική πολιτική, που θα αντιμετωπίσει με δίκαιους τρόπους την πολυδιάστατη κρίση που βιώνει η χώρα και θα κάνει αλλαγές προς όφελος της κοινωνίας, με πιο συμμετοχικές μορφές δημοκρατίας και μια νέα στρατηγική για την κοινωνική και οικολογική βιωσιμότητα. Μια πολιτική που θα προετοιμάσει την Ελλάδα για μια όσο το δυνατόν πιο ομαλή μετάβαση σε ένα νέο παραγωγικό, κοινωνικό και πολιτισμικό μοντέλο, που θέλουμε να αντικαταστήσει το αποτυχημένο σημερινό. Μια μετάβαση όχι σε σύγκρουση ή απομονωμένη, αλλά σε επικοινωνία και αλληλεγγύη με άλλους λαούς, που θα έχουν συνειδητοποιήσει τα σημερινά αδιέξοδα.
Λαμβάνοντας υπόψη τόσο τα πλανητικά προβλήματα όσο και τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά της χώρας που οδήγησαν στην κρίση, είναι φανερό ότι χρειάζονται βαθιές ανατροπές και δομικές μεταρρυθμίσεις (όχι απλώς απορρυθμίσεις), που θα άλλαζαν το φθαρμένο πολιτικό σύστημα και τη θεσμική συγκρότηση της χώρας, θα εμβάθυναν τη δημοκρατία, θα διευκόλυναν τη μετάβαση σε ένα οικονομικό σύστημα μη εκμεταλλευτικό και καταναλωτικό, που θα θέτει σε προτεραιότητα τον πολίτη, το περιβάλλον, την υπεράσπιση των συλλογικών αγαθών, τις συνεργατικές μορφές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και ένα διαφορετικό μοντέλο ενεργειακής δημοκρατίας, θα υποστήριζαν τους πολίτες που βρίσκονται σε ανάγκη και κοινωνικό αποκλεισμό και θα ενίσχυαν την κοινωνική συνοχή, θα προστάτευαν τα οικοσυστήματα, τα δάση, τα νερά και τις άλλες μορφές ζωής.
Σε διεθνές επίπεδο, χρειάζεται να προωθήσουμε έναν ειρηνικό, μη βίαιο και ήπιο πολιτισμό, λαμβάνοντας ή στηρίζοντας πρωτοβουλίες ενάντια σε εθνοκεντρικές και απομονωτικές νοοτροπίες, αυταρχικές, εθνικιστικές, ρατσιστικές, ακραία συντηρητικές και επικίνδυνες για τη δημοκρατία προκλήσεις και πρακτικές. Δυστυχώς, ακόμη και η απαραίτητη συμβιβαστική λύση στην εκκρεμότητα με τη FYROM, δεν έγινε με βάση αρχές και θέσεις αλλά μετά από έξωθεν πίεση και συναλλαγή αλλά και τρόπο που ενίσχυσε την εθνικιστική πλειοδοσία και την ακροδεξιά.
Σήμερα, λοιπόν, χρειάζεται περισσότερο παρά ποτέ ένα κίνημα των κινημάτων και ένας πολιτικός φορέας, που θα είναι σε θέση να προωθήσουν αυτές τις βαθιές αλλά δίκαιες και προς όφελος της κοινωνίας ανατροπές, σε διάλογο και συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών. Ένας φορέας που να είναι αυτόνομος και να μην εντάσσεται στις σκοπιμότητες και τα πολιτικά σχέδια άλλων κομμάτων, ώστε να μπορεί να διαθέτει την προωθητική δύναμη μιας πραγματικά μεταρρυθμιστικής και βαθειά ανατρεπτικής πολιτικής.
Μπορούμε να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία αλλαγής. Χρειάζεται, όμως, άμεσα να ξεκινήσουμε τη διαδικασία συγκρότησης από κοινού με συγγενικές δυνάμεις ενός νέου πολιτικού σχήματος, που δεν θα στοχεύει μόνο στην αυτόνομη συμμετοχή στις εθνικές κι ευρωπαϊκές εκλογές αλλά και θα επανακτήσει ρίζες, που θα τις βαθύνει μέσα στην κοινωνία.
Οι πράσινες επιλογές έχουν γίνει κτήμα πολύ ευρύτερων κοινωνικών και παραγωγικών δυνάμεων. Για να διατηρήσουν την αυθεντικότητά τους, δεν πρέπει να εμπνέονται από την κερδοσκοπία, τον ανταγωνισμό και την ιδιοτέλεια αλλά από την αλληλεγγύη, τη συνεργασία και την εθελοντική αλλαγή του τρόπου ζωής προς μια ήπια, δίκαιη και λιτή αφθονία. Η οικολογική πολιτική δεν μπορεί να είναι μια «μόδα» των πλούσιων αλλά μια εκδημοκρατισμένη προσαρμογή στις περιορισμένες συνθήκες του πλανήτη.
Εφόσον εξασφαλίσουμε την αυτόνομη έκφραση των ιδεών αυτών και αποκαταστήσουμε τους δεσμούς με την κοινωνία, θα πρέπει να διευρύνουμε τις συνεργασίες μας με άτομα και χώρους που έχουν διαφορετικό πλαίσιο πολιτικής σκέψης, που απορρίπτουν τον κρατισμό, την αναπτυξιολατρεία και τον παραγωγισμό, που αντιλαμβάνονται ότι η υποχώρηση προς τον νεοφιλελευθερισμό έχει δημιουργήσει μια ανάγκη για επιστροφή προς τις αρχικές αξίες της κοινωνικής χειραφέτησης και της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των πολιτών, που απορρίπτουν τα νεοφιλελεύθερα δόγματα και τους προβληματίζουν οι συγκρούσεις που ανακύπτουν μεταξύ μιας ασύδοτης μορφής οικονομικής ελευθερίας και των υπόλοιπων ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, που απωθούνται από φαινόμενα προσωποκεντρισμού και δογματικής αυθεντίας.
Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι απαραίτητο να ανοίξουμε διαύλους διαλόγου και συνεργασίας με νέες πρωτοβουλίες κοινωνικών πειραματισμών, όπως ο αλληλέγγυος εθελοντισμός, η κοινωνικά υποστηριζόμενη γεωργία, οι αστικοί αγροί αλληλεγγύης, η αντιαυταρχική και δημοκρατική εκπαίδευση, η μη-βίαιη επικοινωνία, η μη-κατευθυντική παρέμβαση, οι αντι-ιεραρχικές συλλογικότητες, οι μορφές ψηφιακής δημοκρατίας, οι οικο-κοινότητες, οι παραγωγικοί συνεταιρισμοί που βασίζονται σε κοινωνικές αξίες, η συλλογική και ατομική ψυχολογική ενδυνάμωση και υποστήριξη, οι θεσμοί ομαδικής και προσωπικής ανάπτυξης.
Αποτελεί στρατηγική μας προτεραιότητα το να συνδεθούμε με τις ζωντανές δυνάμεις που προωθούν τα ζητήματα της πράσινης ατζέντας στην ελληνική κοινωνία: πρωτοβουλίες πολιτών, κινήματα, δίκτυα, οργανώσεις αλλά και ευαισθητοποιημένους πολίτες που εφαρμόζουν οικολογικές πρακτικές στην καθημερινή τους ζωή. Σεβόμαστε έμπρακτα την ανεξαρτησία τους, αντλούμε από τις προτάσεις και τις εμπειρίες τους για να οικοδομήσουμε ένα συνολικότερο πολιτικό σχέδιο, επιδιώκουμε η παρουσία μας να δημιουργεί θετικές συνέργειες και για τις δικές τους δράσεις, λογοδοτούμε διαρκώς στον κόσμο τους.
Συνοπτικά, ως βαθύτερους στόχους έχουμε:
- την επιδίωξη πραγματικών αλλαγών σε όλο το πολιτικό σύστημα, τις κοινωνικές σχέσεις και όλες τις εκφάνσεις της ζωής
- την ανασυγκρότηση των πόλεων και της υπαίθρου,
- την ανάπτυξη εναλλακτικών και βιώσιμων τρόπων ζωής
- την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών μέσα από δημοψηφίσματα, διαδικασίες διαβούλευσης, θεσμούς άμεσης δημοκρατίας
Ως τακτικούς στόχους έχουμε:
- την προώθηση πολιτικών κοινωνικής αλληλεγγύης και υπεράσπισης των δικαιωμάτων των πολιτών
- τη διαμόρφωση κοινωνικών πλειοψηφιών σε επιμέρους θέματα που προωθούν λύσεις
- την έμφαση στην τοπική και θεματική δράση
- την ανάπτυξη των εγχειρημάτων κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας
- την αυτοδύναμη πορεία ανάπτυξης, με μια κινηματική λογική
- την ανάπτυξη στενών δεσμών με τις πρωτοβουλίες πολιτών και τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις
- την κοινή πορεία με οικολογικά και κοινωνικά ενεργούς πολίτες και κινήσεις πολιτών, στη βάση προγραμματικών θέσεων
- τη συγκρότηση ζωντανών κινήσεων σε όλες τις περιφέρειες και τους Δήμους
- την προώθηση των προτάσεών μας με στοχευμένες καμπάνιες, αιχμές και προτεραιότητες
- την απόκτηση υποδομής και αυτοτέλειας με διαφανή τρόπο και χωρίς εξαρτήσεις από πελατειακά και άλλα συμφέροντα Απέναντι στη διαπίστωση ότι όλοι οι πολιτικοί είναι ίδιοι, θα πρέπει να αντιτάξουμε ότι δεν μπορεί να αλλάξει ούτε η πολιτική ούτε η κοινωνία, αν δεν αλλάξουμε κι εμείς, αν δεν προσπαθήσουμε να τα αλλάξουμε όλα.
Η πολιτική δεν μπορεί να αφεθεί στους επαγγελματίες αλλά να την αναγκάσουμε να στραφεί στην υπεράσπιση του δημόσιου συμφέροντος, απέναντι σε ιδιοτελή συμφέροντα και το προσωπικό “βόλεμα”, να είναι ρεαλιστική αλλά κι ανατρεπτική, με προτάσεις αλλά και όραμα, συμμετοχική και σε ανοικτό διάλογο με τις κοινωνικές και επιστημονικές εξελίξεις, να αφορά τους πολίτες και όχι ισχυρά λόμπυ, να λειτουργεί περισσότερο ως ένα δίκτυο ενεργών πολιτών, με αλληλοσεβασμό και σύνθεση απόψεων, αντί για κλειστό, αδιαπέραστο σύστημα, σκληρό μηχανισμό και προσωποπαγή ομαδοποίηση.
Δεν χαϊδεύουμε αυτιά και πιστεύουμε ότι ο πολίτης έχει το ποσοστό ευθύνης που του αντιστοιχεί στη διαμόρφωση μιας βιώσιμης και αλληλέγγυας κοινωνίας, στην προστασία του περιβάλλοντος, στην εξάλειψη του ρατσισμού και του εθνικισμού και την ενσωμάτωση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην πολιτική αλλά και στην καθημερινότητα.
Παρ' όλες τις διαφορές μεταξύ τους, δεν μας συγκινούν τα διλήμματα του νέου δικομματισμού, ούτε τα προσωποπαγή σχήματα ούτε αυτά που μονίμως αντιστέκονται χωρίς να αντιπροτείνουν πολιτικές διεξόδους ούτε, βεβαίως, και αυτά που επηρεάζονται από επιχειρηματικά ή συντεχνιακά συμφέροντα.
Θέλουμε να δίνουμε το παρόν στις μάχες μέσα και έξω από τους θεσμούς, δίπλα με τα κοινωνικά κινήματα, για δικαιοσύνη και ελευθερία, κατά του ρατσισμού και του πολέμου, για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα και τη διεθνή αλληλεγγύη, την υπεράσπιση των συλλογικών αγαθών, την ποιότητα ζωής, την επιστροφή της φύσης στην πόλη, για μέσα μαζικής μεταφοράς ποιοτικά και φθηνά, για πόλεις φιλικές στον πεζό, το ποδήλατο και τα άτομα με αναπηρίες, για σεβασμό των άλλων μορφών ζωής, για άλλη χωροταξία, που να κάνει τη ζωή μας ποιοτική.
Η συμμετοχή μας στους θεσμούς έχει άμεσους στόχους να εκφράσουμε και να υπερασπιστούμε τις ευαισθησίες αυτές στον κεντρικό πολιτικό διάλογο, να δημιουργούμε πολιτικό κόστος για τα μικρά και μεγάλα οικολογικά εγκλήματα, να οικοδομούμε και να προβάλλουμε βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις, να γινόμαστε καταλύτης και για ευρύτερες θεματικές πλειοψηφίες.
Δεν αποτελεί αυτοσκοπό μας, ούτε και άμεση προτεραιότητα, η συμμετοχή σε κάποιο κυβερνητικό σχήμα. Θεωρούμε λάθος τη συμμετοχή στην κυβέρνηση κομματικών σχηματισμών που δεν κατορθώνουν να εκλεγούν αυτόνομα στη Βουλή. Τέτοιες απόπειρες καταλήγουν συνήθως εξαρτημένοι ουραγοί ή «συνιστώσες» του ισχυρού κόμματος, που δέχεται πατερναλιστικά να εντάξει εκπροσώπους του στις κομματικές του λίστες, χάνοντας σταδιακά την αρχική τους ταυτότητα και παύοντας να εκφράζουν τις αρχικές τους αξίες και τα προτάγματα του φυσικού τους χώρου. Κυβερνητικές συνεργασίες μπορούν να έχουν ουσιαστικό όφελος για την κοινωνία και τη βιωσιμότητα, μόνο όταν έχουμε ήδη ισχυρή σύνδεση με ζωντανές κοινωνικές δυνάμεις και η λαϊκή εντολή των εκλογών μας δίνει ρόλο ρυθμιστή και δυνατότητα μετεκλογικών προγραμματικών συμφωνιών με πιθανούς κυβερνητικούς εταίρους. Στόχος μας είναι να οικοδομήσουμε μεσοπρόθεσμα και τις προϋποθέσεις αυτές, που σήμερα παραμένουν ακόμη ζητούμενο. Σε μια νέα πορεία, που θα ξεπερνάει τα λάθη και την παθολογία του παρελθόντος, έχουμε τις δυνατότητες να επεξεργαστούμε περισσότερο και να καταθέσουμε συγκεκριμένες εναλλακτικές λύσεις για τα προβλήματα αλλά και το μέλλον της χώρας, της Ευρώπης και του πλανήτη.
Φτιάχνουμε τους καιρούς μας και δεν περιμένουμε μαγικές λύσεις από κανέναν, διευκολύνουμε εδώ και τώρα τη ζωή και υπερασπιζόμαστε την ποιότητά της σε επίπεδο κοινωνίας και φύσης.
Ξεκινάμε, λοιπόν την ίδρυση ενός νέου πολιτικού φορέα, που θα συνδέει το κίνημα της ανθρώπινης χειραφέτησης με την πολιτική οικολογία, για να επαναδιατυπώσουμε τα οικολογικά προτάγματα και να τα συνδέσουμε με τα κοινωνικά αιτήματα, προσαρμόζοντάς τα στις νέες συνθήκες, για να συνδιαμορφώσουμε νέες προτάσεις για μια εποχή πραγματικών πράσινων, κοινωνικών και αλληλέγγυων λύσεων κι επιλογών και για να προετοιμάσουμε τον νέο πολιτισμό που θα αναδυθεί στα ερείπια του σημερινού που καταρρέει.
(Το κείμενο αυτό έχει δεχτεί αλλαγές κατόπιν προτάσεων μέχρι και την Τετάρτη 20 Ιουνίου 2018)